Ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, các quyền công dân về chính trị được công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm theo Hiến pháp và pháp luật. Bảo đảm các quyền công dân về chính trị là nội dung cơ bản thể hiện bản chất của dân, do dân, vì dân của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, được thực hiện thông qua nhiều biện pháp khác nhau.

Dân tộc thiểu số và và  những người sống ở khu vực miền núi là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương, gặp nhiều rào cản trong việc tham gia vào quá trình xây dựng và thực hiện pháp luật về dân chủ cơ sở. Bài viết làm rõ các nội dung, nguyên tắc cơ bản của  pháp luật về thực hiện dân chủ cơ sở, trên cơ sở đó đánh giá việc thực hiện của Việt Nam và đưa ra một số khuyến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về thực hiện dân chủ cơ sở ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi Việt Nam.

Pháp luật về hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác là lĩnh vực liên quan sâu sắc đến quyền con người. Hiện nay, nhìn từ góc độ quyền con người, Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác năm 2006 tuy có những ưu điểm nhất định, song cũng bộc lộ một số hạn chế, bất cập. Trên cơ sở đánh giá thực trạng, bài viết đề xuất các định hướng và giải pháp để hoàn thiện pháp luật về hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác ở Việt Nam theo hướng tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ quyền con người.

Dân chủ vừa là bản chất của chế độ xã hội chủ nghĩa, vừa là mục tiêu và động lực của sự phát triển đất nước. Vì vậy, trong từng giai đoạn cách mạng, Đảng ta luôn coi trọng phát huy dân chủ trong tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị, bảo đảm quyền làm chủ của Nhân dân. Chỉ thị số 30-CT/TW ngày 18/02/1998 của Bộ Chính trị đã xác định phát huy quyền làm chủ của Nhân dân ở cơ sở là khâu quan trọng, then chốt trong xây dựng Nhà nước của dân, do dân và vì dân.

Nhằm mục đích đánh giá pháp luật trong lĩnh vực tư pháp hình sự ở Việt Nam về phương diện bảo đảm quyền con người của phụ nữ, nghiên cứu này: 1) Thiết lập cơ sở lý luận của vấn đề qua việc làm sáng tỏ phạm vi và đối tượng của việc bảo đảm quyền phụ nữ trong tư pháp hình sự; 2) Tiếp cận bằng phương pháp tiếp cận dựa trên quyền, lấy các chuẩn mực pháp lý quốc về bảo đảm quyền con người của phụ nữ trong tư pháp hình sự để đánh giá mức độ đáp ứng của pháp luật Việt Nam trong lĩnh vực này (bao gồm: Luật hình sự, Luật tố tụng hình sự và Luật thi hành án hình sự). Theo đó, đề xuất những nội dung, phương hướng tiếp tục hoàn thiện pháp luật trong lĩnh vực tư pháp hình sự ở Việt Nam nhằm tăng cường hiệu quả bảo đảm quyền con người của phụ nữ.

An ninh con người bao gồm việc bảo vệ con người khỏi những đe dọa, những tình huống nguy hiểm có tính phổ biến, những biến cố trong đời sống. Quyền con người và an ninh con người có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, vì vậy trong bài viết này, tác giả phân tích vai trò của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ đối với việc bảo đảm an ninh con người và quyền con người; từ đó nêu một số kiến nghị về nội dung của Luật này từ góc nhìn an ninh con người và bảo đảm một số quyền con người cụ thể.

Các quyền dân sự, chính trị là những quyền con người quan trọng được ghi nhận bởi pháp luật quốc tế và Hiến pháp, pháp luật ở Việt Nam. Trên cơ sở khái quát về các quyền dân sự, chính trị theo Hiến pháp năm 2013, bài viết phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện các quyền dân sự, chính trị theo Hiến pháp năm 2013, từ đó, đưa ra giải pháp bảo đảm thực hiện các quyền này trên thực tế.

Sự hấp dẫn của không gian mạng là nguyên nhân để trẻ em trở thành nhóm người dùng chiếm đa số và tích cực nhất. Trên thế giới và ở Việt Nam, số lượng trẻ em thường xuyên tham gia vào không gian mạng ngày càng tăng. Tuy nhiên, việc hạn chế các rủi ro, nguy cơ hàng ngày trên không gian mạng có thể xâm hại trẻ, đảm bảo không hạn chế hay tước đoạt các quyền vốn có của trẻ cần sự vào cuộc kịp thời, thống nhất, sát sao, tận tâm, có trách nhiệm của các chủ thể từ cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ trên không gian mạng đến các bậc cha, mẹ, người chăm sóc,...

Trong hệ thống khoa học pháp lý ở Việt Nam hiện nay, pháp luật về quyền con người chưa được giảng dạy với tư cách là một ngành luật độc lập. Do đặc điểm/tính chất của quyền con người có nội dung rộng, liên quan hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội, nên quyền con người thuộc đối tượng điều chỉnh của nhiều ngành luật, vì vậy cần tiếp cận quyền con người, pháp luật về quyền con người theo hướng tiếp cận đa ngành, liên ngành luật học. Tuy nhiên, từ đặc điểm về đối tượng điều chỉnh và phương pháp điều chỉnh của pháp luật về quyền con người trong mối quan hệ với các ngành luật học trong hệ thống pháp luật Việt Nam, có đủ cơ sở chín muồi để khẳng định ngành luật độc lập mới, đó là Pháp luật về quyền con người.

Trong xã hội hiện đại, quyền của người đồng tính, song tính và chuyển giới (người thuộc cộng đồng LGBT) ngày càng được quan tâm nhiều hơn, được ghi nhận nhiều hơn. Tuy nhiên, cũng giống như trong không ít lĩnh vực khác, quyền của người thuộc cộng đồng LGBT trong lĩnh vực tư pháp hình sự vẫn đang là vấn đề bị quên lãng, bị né tránh tại nhiều quốc gia trên toàn thế giới.

Việc bảo đảm quyền lao động nữ trong các khu công nghiệp, theo nghĩa rộng, được thể hiện ở nhiều phương diện của đời sống xã hội, tuy vậy, nhìn nhận từ thực trạng hiện nay, việc bảo đảm quyền của họ chủ yếu được thể hiện trong mối quan hệ với người sử dụng lao động để hạn chế sự đối xử bất công, thúc đẩy sự bình đẳng giới trong quan hệ lao động. Cũng giống lao động nam, lao động nữ cần được bảo đảm đẩy đủ các quyền cơ bản và cả quyền có tính đặc thù đối với giới nữ.

Cơ chế giải quyết tranh chấp hành chính bằng tòa án ở Việt Nam chính thức được thiết lập từ năm 1996, với sự ra đời của Pháp lệnh Thủ tục giải quyết các vụ án hành chính. Từ đó đến nay, Tòa Hành chính không ngừng được hoàn thiện, phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội của đất nước cũng như kịp thời điều chỉnh các tranh chấp phát sinh trong quá trình quản lý hành chính nhà nước. Cùng với sự phát triển của Tòa Hành chính là sự ghi nhận, tôn trọng, bảo đảm thực hiện quyền con người trước những quyết định hành chính, hành vi hành chính trái pháp luật của cơ quan công quyền. Bài viết tiếp cận theo hướng phân tích và đánh giá về quá trình ra đời, phát triển của Tòa Hành chính gắn với sự ghi nhận, tôn trọng và bảo bảo quyền con người.

Bảo đảm quyền giáo dục trong bối cảnh đại dịch Covid-19 là vấn đề được nhiều nhà quản lý và nhà khoa học quan tâm. Trước tình hình đại dịch chuyển biến phức tạp, Nhà nước đã nỗ lực ban hành nhiều văn bản pháp luật nhằm mục tiêu ưu tiên bảo đảm quyền sống, quyền chăm sóc sức khỏe nên không tránh khỏi quyền giáo dục của mọi người bị ảnh hưởng. Bài viết đi sâu phân tích khái quát quyền giáo dục, pháp luật về bảo đảm quyền giáo dục và phân tích những hạn chế của pháp luật Việt Nam về bảo đảm quyền giáo dục trong bối cảnh đại dịch COVID-19.

Theo số liệu thống kê nhân khẩu, tính đến ngày 01/4/2019, cả nước có 7.045.349 phụ nữ người dân tộc thiểu số (DTTS), chiếm tỷ lệ khoảng 7,3% dân số cả nước)1. Trong những năm qua, việc thực hiện quyền chính trị của phụ nữ người DTTS đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn tồn tại không ít thách thức cần được tháo gỡ. Bài viết phân tích thực trạng để kiến nghị các giải pháp nhằm bảo đảm quyền bình đẳng về chính trị của phụ nữ người DTTS ở Việt Nam.

Bảo vệ người tiêu dùng là một trong những vấn đề thu hút sự quan tâm của toàn xã hội. Không chỉ tại Việt Nam, hầu hết các nước trên thế giới đều rất coi trọng công tác này bởi lẽ bảo vệ người tiêu dùng chính là bảo vệ sự phát triển bền vững của xã hội. Bài viết phân tích thực trạng và đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật về bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho hoạt động bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng ở Việt Nam đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.