Thể chế cần phải đi trước một bước khi có thể, cho nên, hoàn thiện pháp luật để đáp ứng yêu cầu điều chỉnh các mối quan hệ mới phát sinh trong tiến trình chuyển đổi số, khuyến khích đổi mới, sáng tạo là một trong những nhiệm vụ, giải pháp tạo nền móng chuyển đổi số được nêu rõ trong Quyết định số 749/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Bài viết phân tích, đánh giá thực trạng pháp luật về quyền tiếp cận thông tin ở Việt Nam, nhận diện những nguyên nhân của thực trạng đó, qua đó đề xuất giải pháp hoàn thiện pháp luật và tổ chức thực hiện pháp luật về quyền tiếp cận thông tin đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số quốc gia hiện nay.

Bài viết nghiên cứu đặc điểm tâm lý của bị hại là người dưới 16 tuổi và chỉ ra một số vấn đề thẩm phán cần lưu ý trong việc xét xử các vụ án xâm hại tình dục. Trên cơ sở phân tích những đặc điểm tâm lý này, bài viết làm rõ những khó khăn, trở ngại ảnh hưởng đến khả năng tham gia vào quá trình tố tụng tại tòa án của bị hại là người dưới 16 tuổi bị xâm hại tình dục, đồng thời đề ra những giải pháp để khắc phục những khó khăn, trở ngại này của bị hại trong thực tiễn xét xử hiện nay.

Bài viết phân tích điểm mạnh, điểm yếu trong cơ chế pháp lý đảm bảo quyền của người tiêu dùng và đề xuất một số khuyến nghị nhằm hoàn thiện cơ chế này trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. 

Ngày nay, sự phát triển của khoa học kĩ thuật đã mang lại những sản phẩm công nghệ thiết thực phục vụ đời sống của con người. Song đối mặt với điều đó là những sản phẩm, thiết bị bị loại bỏ sau khi đã hết thời hạn sử dụng hoặc bị hư hỏng góp phần gia tăng đáng kể lượng rác thải điện tử. Rác thải điện tử đã và đang trở thành vấn nạn lớn của nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Bài viết phân tích những quy định của pháp luật về quản lý rác thải điện tử, từ đó đề xuất giải pháp góp phần hoàn thiện các quy định pháp luật về quản lý rác thải điện tử nhằm bảo đảm quyền được sống trong môi trường trong lành ở Việt Nam.

Cách mạng công nghiệp lần thứ tư làm nảy sinh những chủ đề nghiên cứu mới, khi công nghệ có sự thay đổi, nâng cấp hoặc được thay thế bởi các công nghệ mới. Điều này sẽ làm cho phát sinh những quan hệ xã hội mới, những xung đột lợi ích mới, từ đó, đặt ra vấn đề nghiên cứu mới, các hiện tượng pháp lý mới cần được luận giải. Bài viết này nghiên cứu về thực trạng pháp luật về bảo vệ quyền tác giả đối với tác phẩm mỹ thuật ứng dụng theo quy định pháp luật sở hữu trí tuệ Việt Nam và các pháp luật liên quan, từ đó nêu các giải pháp thúc đẩy quyền tác giả đối với tác phẩm mỹ thuật ứng dụng trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế.

Nguyên tắc chung trong bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất là bồi thường phù hợp và hợp pháp tài sản, đảm bảo ổn định kinh tế - xã hội cho người bị thu hồi đất. So với Luật Đất đai số 45/2013/QH13 (Luật Đất đai năm 2013) thì Luật Đất đai số 31/2024/QH15 được Quốc hội thông qua ngày 18/01/2024 (Luật Đất đai năm 2024) đã có nhiều điểm mới quy định rõ và bảo đảm quyền của người dân trong quá trình bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi bị thu hồi đất. Bài viết tập trung phân tích, luận giải các vấn đề về đảm bảo quyền của người dân khi nhà nước thu hồi đất được ghi nhận trong Luật Đất đai năm 2024 và đưa ra một số khuyến nghị.

Việc kiểm soát quyền lực bảo đảm quyền con người trong xét xử vụ án hình sự là yêu cầu tất yếu trong công cuộc xây dựng nền tư pháp của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa “thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ hiệu quả quyền con người, quyền công dân” ở Việt Nam. Bài viết này sẽ luận giải cho tính tất yếu đó và phân tích các cơ chế kiểm soát quyền lực bảo đảm quyền con người trong xét xử vụ án hình sự được thiết lập bởi Hiến pháp, pháp luật hiện hành. Đây là những tri thức tiền đề phục vụ cho việc tiếp tục nghiên cứu, đánh giá, nâng cao hiệu quả bảo vệ quyền con người của hệ thống cơ chế này.

Quyền được trợ giúp pháp lý của các nhóm xã hội dễ bị tổn thương thời gian qua đã được pháp luật Việt Nam quy định phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội từng thời kỳ. Tại Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền đã đặt ra nhiệm vụ “mở rộng đối tượng được trợ giúp pháp lý phù hợp với điều kiện của đất nước”. Bài viết nghiên cứu về quy định quyền được được trợ giúp pháp lý qua các thời kỳ, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện quyền được trợ giúp pháp lý theo yêu cầu của Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022.

Luật hình sự là một công cụ đấu tranh có hiệu quả đối với tội phạm môi trường, nhằm đảm bảo cho con người được sống trong môi trường an toàn, lành mạnh. Tuy nhiên, việc bảo vệ quyền con người trong lĩnh vực môi trường bằng pháp luật hình sự vẫn chưa được đảm bảo. Bài viết tập trung phân tích quy định của pháp luật hình sự trong việc bảo vệ quyền con người trong lĩnh vực môi trường, chỉ ra những bất cập và đề xuất những giải pháp nhằm hoàn thiện quy định pháp luật, bảo đảm con người được sống trong môi trường trong lành, an toàn.

Tại Việt Nam, trong quá trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân, bảo đảm và thực hiện quyền con người, quyền công dân nói chung, bảo vệ quyền tự do và an ninh cá nhân nói riêng là mục tiêu xuyên suốt. Bài viết khái quát về quyền tự do và an ninh cá nhân, phân tích quyền tự do và an ninh cá nhân trong pháp luật Việt Nam và nêu các giải pháp tiếp tục hoàn thiện pháp luật Việt Nam trên lĩnh vực này trong thời gian tới.

Để bảo đảm quyền con người trong hoạt động kinh doanh, pháp luật quốc tế đã đặt ra các nguyên tắc kinh doanh bảo đảm quyền con người. Tuy nhiên, thực tế trong kinh doanh, các doanh nghiệp có thể có những lúc vì lợi nhuận mà vi phạm các nguyên tắc kinh doanh, ảnh hưởng đến quyền con người, trong đó có trẻ em. Vì vậy, trên cơ sở nghiên cứu các quy định về các nguyên tắc kinh doanh và việc bảo đảm quyền trẻ em trong pháp luật quốc tế, qua nghiên cứu quy định pháp luật và thực tiễn thực hiện các nguyên tắc này ở Việt Nam, bài viết đề xuất một số giải pháp để thúc đẩy các doanh nghiệp tuân thủ đúng các nguyên tắc kinh doanh và bảo đảm quyền trẻ em trong hoạt động kinh doanh của mình.

Sự ra đời của Công ước quốc tế về quyền trẻ em (CRC) đã đem đến bước ngoặt lịch sử về quyền của trẻ em. Trước khi có Công ước CRC, người ta thường chỉ nhắc đến quyền được chăm sóc, bảo vệ và giáo dục của trẻ em; tuy nhiên, sau khi CRC ra đời, quyền tham gia đã trở thành một quyền đặc biệt quan trọng, không thể thiếu của trẻ em. Sau khi phê chuẩn Công ước quốc tế về quyền trẻ em (CRC), Nhà nước Việt Nam đã thể hiện những nỗ lực cao trong việc thực hiện các cam kết quốc tế về quyền trẻ em, trong đó bao gồm việc quy định quyền trẻ em nói chung và quyền tham gia của trẻ vào trong Hiến pháp năm 2013, Luật Trẻ em năm 2016.

Người chưa thành niên là người chưa phát triển hoàn thiện về thể chất lẫn tinh thần. Tuy nhiên, do hoàn cảnh, do nhu cầu mà họ buộc phải tham gia hoặc mong muốn được tham gia quan hệ lao động. Sự tham gia quan hệ lao động ở độ tuổi chưa trưởng thành như này kéo theo nhiều vấn đề liên quan. Thực tế cho thấy tình trạng vi phạm quyền của lao động chưa thành niên vẫn diễn ra, làm cho quyền và lợi ích của người lao động chưa thành niên không được đảm bảo. Trên cơ sở tìm hiểu những quy định của Bộ luật Lao động năm 2019, bài viết đưa ra một số kiến nghị nhằm bảo đảm quyền của lao động chưa thành niên ở Việt Nam trong thời gian tới

Tôn trọng, công nhận, bảo vệ, bảo đảm quyền con người nói chung và quyền của phụ nữ nói riêng là yêu cầu cơ bản của hệ thống pháp luật tiến bộ. Đây chính là cơ sở quan trọng để đảm bảo quyền lợi và tạo điều kiện cho phụ nữ được phát huy năng lực toàn diện. Bài viết đánh giá thực trạng pháp luật Việt Nam về tôn trọng, công nhận, bảo vẹ và bảo đảm quyền của phụ nữ, từ đó đưa ra các giải pháp cụ thể để hoàn thiện pháp luật trong lĩnh vực này đáp ứng yêu cầu thực tiễn đang đặt ra.