Xuất hiện lần đầu từ cuối năm 2019, chưa đầy 2 năm qua, đại dịch COVID-19 như cơn sóng thần quét qua mọi quốc gia trên thế giới. Từ nước giàu đến nước nghèo, COVID-19 đều trở thành thử thách nghiêm trọng của tiến trình phát triển bền vững, trong đó có thử thách về bảo đảm quyền con người. Nhiều chuyên gia đã ví tác động và tổn thất về con người của COVID-19 là cuộc “chiến tranh thế giới lần thứ 3”. Vậy Việt Nam đã xử lý đại dịch ra sao, từ góc độ hoạt động lãnh đạo của Đảng cầm quyền? 

Nhìn lại năm 2021, dù phải đối mặt với nhiều khó khăn do Covid-19, nhưng với sự nỗ lực của Đảng, Nhà nước, Chính phủ và sự chung sức đồng lòng của toàn xã hội, Việt Nam đang từng bước kiểm soát dịch bệnh, phục hồi nền kinh tế, chăm sóc sức khỏe của người dân, đẩy mạnh công tác an sinh xã hội… Đó là những thành tựu nổi bật của Việt Nam nhằm bảo đảm quyền của người dân, được thế giới ghi nhận và đánh giá cao.

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp trên phạm vi toàn cầu; nhiều quốc gia phát triển vẫn tiếp tục các biện pháp phong tỏa nhằm ngăn chặn sự lây nhiễm của vi rút Sars-CoV-2 thì Việt Nam đã khống chế thành công đại dịch. Đã 48 ngày qua,Việt Nam không có ca lây nhiễm Covid-19 trong cộng đồng. Kết quả đó tạo điều kiện cho người dân Việt Nam được bảo đảm những giá trị cốt lõi của quyền con người. Đó là “quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc”.

Khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc luôn bao hàm khát vọng vươn lên của phụ nữ. Bởi lẽ, “Nói phụ nữ là nói phân nửa xã hội. Nếu không giải phóng phụ nữ thì không giải phóng một nửa loài người. Nếu không giải phóng phụ nữ là xây dựng chủ nghĩa xã hội chỉ một nửa⁽¹⁾. Tư tưởng này của Hồ Chí Minh bắt nguồn từ những trải nghiệm của Người - vị anh hùng giải phóng dân tộc suốt đời đấu tranh cho mục tiêu cao cả: Giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội và giải phóng con người, trong đó có giải phóng phụ nữ.

Kê biên tài sản trong thi hành án dân sự chính là việc việc cơ quan thi hành án dân sự tước đi quyền tự định đoạt đối với tài sản của chủ sở hữu, sử dụng tài sản với tư cách là người phải thi hành án. Thi hành án là lực thi công lý, do đó, bên cạnh việc đảm bảo quyền và lợi ích của người được thi hành án theo phán quyết của Tòa án thì cũng phải đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người phải thi hành án và người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan đối với tài sản bị kê biên. Bởi vậy, việc thiết lập những nguyên tắc chặt chẽ nằm bảo đảm quyền của cá nhân bị kê biên tài sản trong thi hành án dân sự là hết sức cần thiết. 

Để nội dung về an ninh con người trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đi vào cuộc sống, đòi hỏi phải có nhiều giải pháp đồng bộ, căn cơ, vừa mang tính sách lược, vừa thể hiện tầm chiến lược. Trong bối cảnh Việt Nam đang đối mặt với những tác động mạnh mẽ từ “làn sóng thứ tư” của đại dịch COVID-19, bảo đảm an ninh con người càng đặt ra bức thiết và cần được giải quyết từ phương diện nhận thức, tư duy mới của Đảng

Báo cáo chính trị và các văn kiện Đại hội XIII của Đảng tiếp tục một cách nhất quán các phương hướng phát triển về con người đã được khẳng định trong các Đại hội trước đây, đặc biệt là Đại hội XII. Đồng thời, trên cơ sở những nhận thức mới về lý luận, những thay đổi trong bối cảnh lịch sử thế giới và điều kiện thực tế trong nước, những yêu cầu mới đặt ra của công cuộc xây dựng, phát triển đất nước, các Văn kiện Đại hội XIII cũng bổ sung, phát triển nhiều nội dung mới, đề ra những phương hướng để bảo đảm tốt hơn an ninh con người, tạo động lực phát triển bền vững cho đất nước trong giai đoạn mới.

Định nghĩa “an ninh con người” lần đầu tiên được Liên hiệp quốc (LHQ) đưa ra năm 1994 trong Báo cáo phát triển con người. Theo đó, an ninh con người thể hiện ở hai khía cạnh cơ bản: An toàn trước các mối đe dọa triền miên như: đói khát, bệnh tật, áp bức và được bảo vệ trước những biến động bất thường và có hại đối với cuộc sống hàng ngày, trong mọi môi trường. Từ đó đến nay, vấn đề này dần trở thành mối quan tâm đặc biệt của nhiều quốc gia trên thế giới, nhiều diễn đàn quốc tế, thậm chí đã kiến tạo một khuynh hướng lý luận coi “an ninh con người là trung tâm”. Bảo đảm an ninh con người cũng là vấn đề xuyên suốt trong quan điểm của Đảng ta.

Đến nay, nguồn kinh phí thực hiện Nghị quyết số 68/NQ-CP, Quyết định số 23/QĐ-TTg về chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động trong đại dịch Covid-19 đã lên tới gần 21,89 nghìn tỷ đồng, hỗ trợ cho 24,26 triệu lượt đối tượng. Gói hỗ trợ 38 nghìn tỷ đồng theo Nghị quyết số 116/NQ-CP, Quyết định số 28/2021/QĐ-TTg đã chi trả gần 1.000 tỷ đồng cho hơn 425 nghìn lao động.

Quyền con người (nhân quyền - human rights) là thành quả phát triển lâu dài của lịch sử, là giá trị chung mà nhân loại phấn đấu và hướng tới, được cộng đồng quốc tế, các quốc gia thừa nhận, tôn trọng và bảo vệ bằng hệ thống pháp luật. Ngày nay, quyền con người được xem là thước đo quan trọng để đánh giá sự tiến bộ và trình độ văn minh của các quốc gia, khu vực. Tuy nhiên, đây là vấn đề hết sức nhạy cảm mà các thế lực thù địch, cơ hội chính trị luôn tìm cách lợi dụng nhằm thực hiện mưu đồ gây mất ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội, mưu toan xóa bỏ chế độ xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cùng đoàn đại biểu cấp cao nước ta tới New York (Hoa Kỳ) tối 20/9 đúng vào ngày đánh dấu mốc son tròn 44 năm Việt Nam chính thức gia nhập Liên hợp quốc (LHQ). Ðánh giá của Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres "Việt Nam luôn là đối tác mạnh nhất của LHQ kể từ khi gia nhập năm 1977" một lần nữa được khẳng định rõ nét trong chuyến Chủ tịch nước tham dự Phiên thảo luận chung Cấp cao Ðại hội đồng LHQ Khóa 76 và thực hiện một số hoạt động song phương tại Hoa Kỳ.

Những thành tựu quan trọng, có ý nghĩa lịch sử trong hơn 35 năm đổi mới vừa qua là minh chứng cho giá trị hiện thực đạt được của chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Đó là sự phát triển vì con người, phát triển để nâng tầm lương tri, phẩm giá con người Việt Nam. Chỉ trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội mới có thể đem lại cho chúng ta những thành tựu to lớn như vậy. Và chính những thành tựu này đang là tiền đề, tạo nên sức mạnh tiến tới tương lai tươi sáng của đất nước ta.

Việt Nam sẵn sàng chia sẻ thông tin, kinh nghiệm của mình với Trung Quốc về việc tham gia Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng đã khẳng định như vậy tại buổi họp báo thường kỳ diễn ra theo hình thức trực tuyến chiều 23-9.

Quyền con người và sức khỏe cộng đồng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Thúc đẩy, bảo vệ và thực hiện tốt các quyền con người sẽ tác động đến thực hiện quyền được chăm sóc sức khỏe, và ngược lại, bảo vệ, thực hiện tốt quyền được chăm sóc sức khỏe sẽ thúc đẩy, bảo vệ quyền con người.

Ngay sau khi Việt Nam chính thức trở thành thành viên của Công ước chống tra tấn, ngày 17-3-2015, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 364/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch triển khai thực hiện Công ước trên toàn quốc và chỉ định Bộ Công an làm cơ quan đầu mối triển khai. Trên cơ sở nhiệm vụ được giao, Bộ Công an đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ban, ngành triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp, đồng thời ban hành Kế hoạch tổ chức thực hiện trong toàn lực lượng Công an nhân dân để thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Công ước chống tra tấn, góp phần thúc đẩy và bảo đảm tốt hơn quyền con người ở Việt Nam.